منبر دو دقیقه ای
موانع استجابت دعا (1)
سؤال: چرا خداوند گاهى دعاى ما را مستجاب نمىکند؟
پاسخ: در قرآن مىخوانیم: «ادعونى أستَجِب لکم»[1] مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم. اگر شخصى به دیگرى گفت: به هنگام برخورد با مشکل به من تلفن کن تا تو را کمک کنم، این جمله لوازم و شرایطى دارد از جمله:
1- رفاقتت را با من حفظ کنى.
2- شماره تلفن مرا گم نکنى و شماره را درست بگیرى.
3- به هنگام بازگو کردن مشکلات، حرفهاى بى ربط نزنى و توقّعات نابجا نداشته باشى و به وظیفه خود عمل کرده باشى.
4- آنچه مىگویى واقعاً مشکل باشد، نه خیالات و توهّمات.
5- براى حلّ مشکل خود، انتظار نداشته باشى تمام مقرّرات و نظام را بهم بریزم.
6- حلّ این مشکل، سبب پیدایش مشکل دیگرى براى شما یا دیگران نشود.
7- در بازگو کردن مشکلات، صادق باشى و دروغ نگویى.
آیا ما در دعا و طرح مشکلات خود با خدا، این شرایط را مراعات کردهایم؟
آیا رفاقت و بندگى خود را با خدا حفظ کردهایم؟ قرآن مىفرماید: «و یَستَجیبُ الّذین آمنوا و عملوا الصّالحات»[2]پاسخ مثبت به کسانى داده مىشود که با ایمان و عمل شایسته رابطه خود را با خدا حفظ کرده باشند.
آیا شماره تلفن را درست گرفتهایم؟ در روایات مىخوانیم:
دعا آدابى دارد، از جمله: ابتدا «بسم اللّه» بگویید، با وضو و حضور قلب و در مکان مقدّس مثل مسجد باشید، قبل از دعا از خداوند با صفات و اسماءالحسنى تجلیل کنید، ده مرتبه «یا اللّه»، «یا ربّ» بگویید، گوشهاى از نعمتهاى الهى را به زبان آورید، از خداوند تشکر کنید، بر محمّد و آل محمّد صلوات بفرستید، لغزشهاى خود را مطرح و استغفار کنید، دعا و خواسته خود را میان دو صلوات مطرح کنید و امیدوار باشید.
آیا در دعاهاى خود توقّعات نابجا نداریم و به وظیفه خود عمل کردهایم؟
دانشآموز درس نخوانده، دعا مىکند که قبول شود.
مىگویند: دانش آموزى به خانه آمد و وارد اتاق جلویى شد و مشغول دعا شد. به خدا گفت: پروردگارا! کوه هیمالیا را در فلان کشور قرار بده و دریاچه ارومیّه را در نیشابور قرار بده.
مادرش گفت: این چه دعایى است که مىکنى؟! گفت: من در امتحان جغرافیا پاسخ سؤالات را اشتباه نوشتهام، حالا به خدا مىگویم کوه و دریا را جابجا کند تا من نمره بیاورم!
آیا زمان دعا و شرایط دیگر را در نظر گرفتهایم؟ در اسلام زمانهایى براى دعا سفارش شده است، از جمله: شبهاى جمعه، سحرها، بعد از نماز، غروب جمعه، بعد از خطبههاى نماز جمعه، هنگام نزول باران و جارى شدن اشک و ....
آیا مشکلات ما واقعاً مشکل است یا خیال مىکنیم که مشکل است؟ بسیارى مشکلات، لازمه نظام طبیعت است و رفع آن، به معناى به هم زدن نظام عالم. همچون فقیرى که سقف خانهاش خراب است و باران که مىآید، سقفش چکّه مىکند. براى رفع مشکل او، یا باید خداوند باران نفرستد یا بر بام خانه او باران نبارد و یا آب باران در پشتبام خانهاش نفوذ نکند و یا ... که هر کدام از اینها به معناى نادیده گرفتن قوانین حاکم بر طبیعت است.[3]
